دلايل درد مقعدي عبارتند از:
سرطان مقعد
شكاف مقعدي (پارگي كوچكي در پوشش كانال مقعدي)
خارش مقعدي (خارش داخلي)
رابطه جنسي مقعدي
فيستول آنوركتال (يك كانال غيرطبيعي بين مقعد يا راست روده معمولاً به پوست نزديك مقعد)
از علل درد مقعد يا باسن مي توان به شقاق مقعد، آبسه مقعد، هموروئيد ترومبوزه، تومورهاي مقعدي و تورم پروستات و نيز گاهي علل روحي مثل اضطراب شديد مي باشد.
روش تشخيص :
شرح حال دقيق و معاينه (مشاهده و معاينه با انگشت) و نهايتا ركتوسيگموئيدسكپي كليدهاي اصلي تشخيص درد مقعد هستند.
1 – هموروئيد ترومبوزه (هموروئيد بيروني يا هموروئيد اورژانس يا هموروئيد لخته اي)
يكي از شايع ترين علل درد ناگهاني مقعد و اطراف مقعد يا باسن مي باشد كه بطور ناگهاني و در افراد كاملا سالم بدون هيچ پيش زمينه اي از بيماري هاي مقعد ظاهر مي گردد. و اگر چه در هر سني ديده مي شود ولي بيشترين شيوع آن در سنين بين 18 تا 35 مي باشد. از عوامل مساعد كننده اين بيماري برداشتن اجسام سنگين و يا زور زدن شديد حين دفع مي باشد. اما مطالعات اخير تاثير فاكتورهاي روحي و بخصوص استرس را در بروز آن موثر مي دانند. درمان اين موارد در مواردي كه اندازه توده هموروئيد ترومبوزه در حد 0.5 سانتي متر باشد تا 50% با دارو قابل انجام مي باشد اما در موارد بزرگتر از اين يا حتي موارد كوچكتر كه درد باسن بيمار شديد مي باشد حتما به روش جراحي سنتي و ترجيحا به كمك ليزر و با بي حسي موضعي و به صورت سرپايي انجام پذير است. بلافاصله بعد از انجام درمان درد مقعد بيمار بهبود يافته و مي تواند به سر كار بازگردد.
2 – آبسه مخرج (آبسه پرآنال – كورك يا دمل)
يكي از علل شايع درد مقعد و اطراف آن آبسه پرآنال يا دور مقعدي مي باشد و معمولا در هر سني اتفاق مي افتد اما در سنين 20 تا 35 بيشتر مي باشد. در شروع علائم به صورت درد مبهم ناحيه مقعد همراه با كوبيدگي بدن و بي اشتهايي و گاهي اين علائم با يك سرماخوردگي معمولي كه همين علائم دارد از سوي بيمار به اشتباه تفسير مي شود اما به تدريج كه بيماري پيشرفت مي كند درد مقعد سريع تر شده به طوري كه حتي با حركت و يا سرفه كردن درد بيمار تشديد مي گردد و بيمار حتي به علت درد شديد باسن نمي تواند بنشيند و تمايل دارد به طور ايستاده قرار گيرد . تب بيمار در مراحل پيشرفته تر بيماري به 39 درجه سانتي گراد و حتي بالاتر همراه با لرز شديد مي رسد. درمان آن حتما و در هر مرحله اي جراحي و به صورت تخليه آبسه و يا دمل مي باشد و معمولا با ليزر و به صورت سرپايي قابل انجام است. بلافاصله بعد از پايان عمل بيمار احساس راحتي و بهبود كامل نموده و تب بيمار قطع مي گردد .
3 – شقاق مقعد – فيشر
پارگيtearing و خراشيدگي و ترك abrasion و زخم در مخرج را شقاق يا فيشر گويند. اين پارگي سبب اسپاسم(انقباض) اسفنگتر داخلي مخرج مي شود و اين يكي خود سبب درد و افزايش عمق پارگي بر اثر كاهش خونرساني به مخرج شده و زخم شديد مي شود.
شيوع:
از نوزادي تا پيري ديده مي شود و كلا بي نهايت شايع است.
علل:
معمولا يبوست و اسهال طولاني و زور زدن streining زياد در موقع دفع مدفوع و زايمان و استفاده طولاني از ملين ها عامل آن است.
· گاهي فشار داخل كانال مخرج بعلت افزايش فعاليت (تونيسيته) سيستم اسفنكتريك ( سيستم كنترل دفع مدفوع) بالا مي باشد و در نتيجه خونرساني به پوست ومخاط مخرج مختل مي شود و شقاق ايجاد مي شود.
· اختلالات روحي و رواني نيز سبب افزايش تونوسيته سيستم اسفنكتريك شده و گاهي سبب شقاق مي شود.
· علل ناشناخته :گاهي در هر حال علتي واضح براي شقاق پيدا نمي شود.
علائم:
درد مخرج و خونريزي علائم اصلي آن است.
درد مقعد يا باسن مهمترين عامل تشخيصي شقاق مي باشد اين درد در زمان دفع تشديد مي شود و نيز دوره اي مي باشد يعني دوره هاي پي در پي تسكين و عود دارد و درد در هر دوره شديد و طولاني تر مي شود تا اينكه دائمي شود. منحني زير درد در نظر داشته باشيد. به دليل تشديد درد مقعد در زمان دفع بيمار حتي المقدور از دفع مدفوع امتناع مي كند و لذا يبوست تشديده شده و آن نيز سبب شديد تر شدن زخم شده و چرخه معيوب ايجاد مي شود. اگر از شروع اولين درد 6-3 هفته گذشته باشد آنرا شقاق حاد واگر بيشتر باشد آنرا شقاق مزمن گويند و شقاق مزمن اغلب يك حاشيه برجسته در اطراف خود دارد.
علل
در حالي كه فقط يك پزشك مي تواند علل مختلف درد مقعدي شما را تأييد كند ، برخي علائم وجود دارد كه مي تواند مقصر يك بيماري خاص باشد. محتمل ترين علل را كاوش كنيد.
شكاف مقعدي
درد همراه با شكاف مقعدي به طور معمول در دهانه مقعد قرار دارد و حاد و تيز است. اين درد هنگام حركات روده اي احساس مي شود اما ممكن است با گذشت زمان ادامه يابد. 1 همچنين ممكن است دچار خارش مقعدي شده و همچنين خون قرمز روشن را در قسمت خارج مدفوع يا روي دستمال توالت مشاهده كنيد.
ركتوم تنسموس
تنسموس اشتياق به دفع مدفوع است حتي در صورت عدم وجود مدفوع ديگر. اين عارضه اغلب با درد ، فشار يا گرفتگي همراه است .2 تنسموس معمولاً در كنار ساير شرايط پزشكي خود را نشان مي دهد.
اسپاسم عضله
درد مقعدي همچنين مي تواند نتيجه اسپاسم عضلاني در ناحيه لگن باشد. اين خود را به عنوان يك درد شديد نشان مي دهد كه به سرعت برطرف مي شود.
ساير علل
درد در قسمت خارجي مقعد مي تواند نتيجه عفونت مخمري ، خارش همراه با بواسير يا نتيجه تميز كردن ناصافي پوست خارج مقعد باشد.
شرايط بهداشتي مرتبط
ساير موارد بهداشتي نيز ممكن است دليل درد مقعدي باشد. آنها شامل موارد زير هستند:
آبسه مقعدي
فيستول مقعدي
تومور خوش خيم
يبوست مزمن يا اسهال
پروكتالژي مزمن
بيماري كرون
عدم تأثير مدفوع
عفونت
آسيب / ضربه (به عنوان مثال ، از رابطه جنسي مقعدي ، اشيا foreign خارجي)
سندرم لواتور آني
پروكتالژيا فوگاكس
پروكتيت (التهاب ركتوم)
خارش آنال (خارش مقعدي)
سرطان ركتوم
افتادگي راستروده
سندرم زخم راست روده منفرد
كوليت زخمي
خود مراقبتي
در حالي كه مراقبت از مقعد مطمئناً نيازي به تمركز روزمره نيست ، اما اگر احساس ناراحتي مي كنيد ، اين نكات را براي كاهش و جلوگيري از درد مقعدي امتحان كنيد:
به ياد داشته باشيد كه هميشه به آرامي با آب گرم بشوييد. از صابون خودداري كنيد. به آرامي محل را خشك كنيد.
لباس زير را بپوشيد كه "نفس مي كشد" ، مانند انتخاب هايي از پارچه پنبه اي يا رطوبت ساز.
از كرمهايي به غير از تجويز شده توسط پزشك در ناحيه مقعد استفاده نكنيد.
در صورت لزوم از داروي مسكن بدون نسخه استفاده كنيد.
اگر درد مقعدي شما ناشي از شكاف مقعدي يا بواسير است ، شروع به استحمام منظم سيتز كنيد. خيساندن مقعد در آب گرم باعث تسكين و درمان علت اصلي آن مي شود.
اگر به رابطه مقعدي مشغول هستيد ، هميشه از كاندوم استفاده كنيد. در غير اين صورت ، هرگز هيچ چيز خارجي را در راست روده خود وارد نكنيد.
